کشور عمان یکی از پرجنبوجوشترین فرهنگها در تاریخ بشریت است. این کشور دارای فضای بسیار متفاوت و منحصربهفردی است که آن را از بقیه متمایز میکند. عمان دارای تاریخ غنی است که داستانهای قهرمانی، شجاعت، خرد، مهمانپرستی، عشق و فداکاری به میهن را روایت میکند. این مسئله ما را به درک غنای تجربی فرهنگی کشور عمان نزدیکتر خواهد کرد. این کشور همچنین قدیمیترین کشور عربی است که در شبهجزیره عربستان واقع شده است و ما در این مقاله قصد داریم تا درباره عمان بیشتر صحبت کنیم.
این مقاله صرفا جهت اطلاع رسانی است.
فرم مشاوره رایگان
آنچه خواهید خواند:
جغرافیای عمان
باید بدانید که کشور عمان دارای مساحتی در حدود 3095000 کیلومترمربع بوده و در انتهای جنوب شرقی شبهجزیره عربستان واقع شده است. بخش اعظم کشور عمان را بیابانهای شنی تشکیل دادهاند، اگرچه در این مناطق تپههای شنی نیز مشاهده میشود. بیشتر جمعیت کشور عمان در مناطق کوهستانی شمالی و سواحل جنوب شرقی زندگی میکنند.
کشور عمان از شمال با امارات، از شمال غربی با عربستان سعودی و از غرب با یمن همسایه است. کشور ایران در سراسر خلیج عمان در شمال و شمال شرق این کشور قرار گرفته است. اگرچه کشور عمان دارای قدمتی چندین هزارساله است اما این کشور بهعنوان یک ملت متمایز، مخلوق دو قرن اخیر است.
اقلیم عمان
بخش اعظم کشور عمان بسیار گرم و خشک است. صحرای داخلی به طور منظم دمای تابستان را بیش از ۵۳ درجه سانتیگراد با بارش سالانه تنها ۲۰ تا ۱۰ میلیمتر میبیند. اما در بخشهای ساحلی معمولاً شاهد دمای حدود ۲۰ درجه سانتیگراد و هوای خنکتر هستیم. این در حالی است که در منطقه کوه جبل اختر بارندگی میتواند به ۹۰ میلیمتر در سال نیز برسد.
آبوهوای عمان
اما حال که درباره عمان و اقلیم آن صحبت کردیم زمان آن رسیده است تا اطلاعاتی در خصوص آبوهوای این کشور نیز در اختیار شما قرار دهیم. در کشور عمان نیز مانند همه کشورهای استوایی آبوهوای گرمسیری وجود دارد. بر خلاف اروپا یا آمریکا، تقریباً هیچ تفاوتی بین فصلها وجود ندارد. ساعات روشنایی روز کمی با یکدیگر متفاوت هستند و تفاوت دمای بین تابستان و زمستان نیز کمتر است.
بسته به فصل میانگین دمای روز بین ۲۵ تا ۴۰ درجه متغیر خواهد بود. در برخی از مناطق این کشور دمای هوا تا ۴۵ درجه سانتیگراد نیز افزایش خواهد یافت. در ماههای سردتر و بسته به منطقه، دمای هوا به طور میانگین در یک ماه ۱۶ درجه سانتیگراد کاهش مییابد. همچنین تابستانهای این کشور از ماه آوریل شروع شده و تا اکتبر نیز ادامه پیدا خواهد کرد.
تاریخ عمان
اگر میخواهید درباره عنوان بیشتر بدانید، بدون شک باید تاریخ این کشور را ورق بزنید. مطالعات نشان داده است که انسانها از حداقل صد و شش هزار سال پیش در این منطقه زندگی میکردند. اولین شهر شناخته شده در عمان Dereaze است که حداقل دو هزار سال قدمت دارد. یافتههای باستانشناسی شامل ابزار سنگ چخماق، آتشدان و سفالهای دستساز است. الواح اولیه سومری عمان را “ماگان” مینامند و توجه دارند که منبع مس بوده است.
از قرن ششم پیش از میلاد به بعد اما، معمولاً تحت کنترل سلسلههای بزرگ پارسی مستقر در آنسوی خلیجفارس و در ایران کنونی بود. ابتدا هخامنشیان بودند که ممکن است پایتخت محلی را تغییر داده باشند. بعد از آنها اشکانیان و سپس ساسانیان حضور داشتند که تا ظهور اسلام در قرن هفتم میلادی حکومت کردند.
عمان جزو اولین کشورهایی بود که به اسلام گروید. بازرگانان و ملوانان عمانی از مهمترین عوامل تبلیغ اسلام در حاشیه اقیانوس هند بودند و دین جدید را به هند، جنوب شرق آسیا و بخشهایی از سواحل شرق آفریقا منتقل کردند. هنگامی که پرتغالیها وارد تجارت اقیانوس هند شدند و شروع به اعمال قدرت کردند، مسقط را بهعنوان بندر اصلی این کشور شناختند. آنها همچنین شهر را برای تقریباً ۱۵۰ سال، از ۱۵۷۰ تا ۱۶۵۰، اشغال کردند.
در سال 1650 بود که افراد محلی موفق شدند پرتغالیها را برای همیشه از این منطقه دور کنند. از آن به بعد هیچ کشور اروپایی دیگری نتوانست این منطقه را مستمره خود کند، اگر چه بریتانیا در قرون بعدی نفوذ امپریالیستی را اعمال کرد.
عصر جدید در عمان
درباره عمان و سالهای گذشته آن صحبت کردیم و اکنون زمان آن رسیده تا تاریخ و زمان را در سالهای جدید نیز بررسی کنیم. بنیانگذار سلسله حاکم کنونی عمان، در سال ۱۹۴۹ قدرت را به دست گرفت. در طی یک مبارزه جدایی حدود ۵۰ سال بعد، انگلیسیها توانستند در ازای حمایت از ادعای او برای تاجوتخت، از یک حاکم آل سعود امتیاز بگیرند. در سال ۱۹۱۳ به دو کشور تقسیم شد.
در سال ۱۹۷۰ سلطان فعلی، پدر سلطان سعید بن تیمور را برکنار کرد و اصلاحات اقتصادی و اجتماعی را به اجرا گذاشت. سلطان قابوس سپس مدرنسازی کشور عمان را ادامه داد، اما او در سال ۲۰۱۱ در جریان بهار عربی با اعتراضات نیز مواجه شد.
دولت عمان
اکنون زمان آن رسیده تا درباره عمان و دولت این کشور صحبت کنیم. همانطور که شاید بدانید، عمان یک کشور سلطنتی مطلق است که توسط سلطان قابوس بن سعید السعید اداره میشود. این سلطان بهصورت کامل اجازه حکمرانی بر کشور را داشته و بر آن حکومت میکند. کشور عمان همچنین دارای یک قوه مقننه دو مجلسی به نام شورای عمان است که نقش مشورتی با سلطان را ایفا میکنند.
مجلس اعلا یا مدرس الدوله دارای ۷۱ نماینده از خانوادههای سرشناس عمانی است که از سوی سلطان منصوب میشوند. مجلس سفلی یا مدرسه شورا دارای ۸۴ نماینده است که توسط مردم انتخاب میشوند، اما سلطان میتواند انتخابات آنها را بهصورت کامل نفی کند. با اینکه سلطان میتواند بهعنوان نخستوزیر کشور عمان نیز عمل کند، در صورت تمایل میتواند یکی را برای این موقعیت انتخاب کند.
شورای وزیران یا مدرسة وزرا به سلطان در تصمیمگیری کمک میکنند و اعضای آن معمولاً از میان بازرگانان مسقطی، نمایندگان غیررسمی قبایل داخلی و صفاریها منصوب میشوند. مجلس مشورتی که در سال ۱۹۸۱ توسط سلطان تشکیل شد، در سال ۱۹۹۱ با مجلس شورای اسلامی جایگزین گردید. بعد از گذشت چند سال به زنان از چند حوزه انتخابیه حق عضویت در شورا داده شد و در سال ۱۹۹۶، سلطان قانون اساسی ایالت را اعلام کرد.
این قانون اولین قانون اساسی مکتوب کشور عمان بوده که نظام حکومتی جدید را که شامل یک قوه مقننه و دو مجلس به نام شورای عمان بود تشریح کرد.
جمعیت عمان
حال که بیشتر با کشور عمان آشنا شدیم، زمان آن رسیده تا درباره عمان و جمعیت آن صحبت کنیم. جمعیت عمان در حدود 5.7 میلیون نفر بوده که 4.2 میلیون نفر آنها عمانی هستند. بقیه جمعیت این کشور را کارگران یا مهمانان خارجی تشکیل میدهند. این افراد عمدتاً از کشورهایی نظیر هند، پاکستان، سریلانکا، بنگلادش، مصر، مراکش و فیلیپین آمدهاند. البته در میان جمعیت عمانی، اقلیتهای قومی زبانی شامل زنگباریها، جامیها و جیبالی ها نیز وجود دارند.
زبان عمان
اگر میخواهید درباره عمان و زبان این کشور اطلاعات بیشتری داشته باشید باید بدانید که زبان عربی، زبان رسمی کشور عمان است. با این حال برخی از مردم این کشور به چندین روش مختلف عربی صحبت میکنند. زبانهای اقلیت کوچک مرتبط با عربی و عبری عبارتاند از: نثاری، هرسوسی، مهری، هوبیوت (در منطقه بسیار کوچکی از عمان صحبت میشود) و جیبالی.
البته افراد بسیار کمی نیز در عمان به زبان کنزاری صحبت میکنند، که یک زبان هندواروپایی از شاخه ایرانی است و تنها زبان ایرانی است که در شبهجزیره عربستان صحبت میشود. به دلیل روابط تاریخی این کشور با بریتانیا، معمولاً انگلیسی به عنوان زبان دوم در عمان انتخاب میشود. زبان بلوچی، یکی دیگر از زبانهای ایرانی که از زبانهای رسمی پاکستان هم است، به طور گسترده توسط مردم عمان صحبت میشود. کارگران محلی نیز به زبانهای عربی، اردو، انگلیسی و … صحبت میکنند.
دین در عمان
در عمان اسلام اباضی است که شاخه متمایزی از عقاید سنی و شیعه می باشد و حدود ۶۰ سال پس از رحلت حضرت محمد صلیالله علیه و آله و سلم به وجود آمد. تقریباً ۲۵ درصد جمعیت عمان را غیر مسلمانان تشکیل میدهند. از مهمترین ادیان دیگری که در کشور عمان وجود دارد میتوان به هندوئیسم، زرتشتی، بهایی و مسیحیت اشاره کرد. این تنوع غنی نشاندهنده موقعیت چندساله عمان بهعنوان یک انبار تجاری بزرگ در سیستم اقیانوس هند است.
اقتصاد در عمان
اما شاید آن چه که درباره عمان جالب توجه باشد، سیستم اقتصادی این کشور است. اقتصاد عمان به طور وحشتناکی به استخراج نفت و گاز متکی است. اگر چه ذخایر این کشور در رتبه بیست و چهارمین ذخایر بزرگ جهان است اما نمیتوان اقتصاد این کشور را بدون وجود چنین منابعی تصور کرد. همین امر موجب شده است تا سوختهای فسیلی بیش از ۹۵ درصد صادرات کشور عمان را تشکیل دهند.
این کشور همچنین مقادیر کمی از کالاهای تولیدی و محصولات کشاورزی را برای صادرات تولید میکند. در درجه اول صادرات کشور عمان، خرما، لیموترش، سبزیجات و غلات وجود دارند. هرچند که این کشور بیابانی بسیار بیشتر از صادرات خود، مواد غذایی وارد میکند.
دولت سلطان بر تنوع بخشیدن به اقتصاد از طریق تشویق توسعه بخش تولید و خدمات، تمرکز دارد. تولید ناخالص داخلی سرانه عمان در سال 2021 چیزی در حدود ۱۵.۳ میلیارد بود. همچنین باید بدانید که درصد زیادی از مردم عمان در مناطق روستایی زندگی میکنند و بسیاری دیگر با وجود زندگی و کار در شهرها، صاحب زمین و دارایی در حومه شهر هستند.
عمانیهایی که در روستاها زندگی میکنند، از راه کشاورزی و ماهیگیری کسب درآمد میکنند. تولید دام اساس فعالیت کشاورزی در مرکز و جنوب عمان است و ماهیگیری در امتداد خط ساحلی طولانی عمان، در رتبه دوم قرار دارد. نزدیک به یکسوم صادرات غیرنفتی شامل کشاورزی و شیلات است. عمان بیش از نیمی از سبزیجات و محصولات لبنی موردنیاز خود و کمتر از نیمی از گوشت گاو، تخممرغ و گوشت گوسفند را وارد میکند.
اگر بخواهیم درباره عمان و اقتصاد این کشور بیشتر صحبت کنیم باید به موارد زیر اشاره داشت:
به جز نفت و گاز عمان به فعالیتهای تجاری دیگری نیز وابسته است
- فعالیتهای تجاری
همانطور که عنوان شد کشاورزی و ماهیگیری جزو اصلیترین فعالیتهای اقتصادی سنتی در عمان است. خرما و لیموترش بیشترین صادرات این کشور را تشکیل میدهند. هرچند که در عمان نخل، نارگیل، گندم و موز نیز کاشت میشود و گاو در منطقه ظفار بهصورت عمده پرورش مییابد. صادرات ماهی و صدف برای عمان درآمدی ثابت در حدود ۴۰ میلیون دلار آمریکا ایجاد میکند.
- صنایع اصلی
عمان کشور تولیدکننده نفت بوده و درآمدهای حاصل از فرآوردههای نفتی، هسته اصلی توسعه چشمگیر عمان در سه دهه آخر قرن بیستم بوده است. اما منابع نفتی گسترده نیستند و ذخایر گاز طبیعی در حال برجستهتر شدن هستند و انتظار میرود صادرات گاز طبیعی مایع درآمد قابلتوجهی در اوایل قرن بیست و یکم ایجاد کند.
- تجارت
پس از نفت و گاز، ماهی و صدف عمده تجارت عمان را تشکیل میدهند. ماهیها و صدفها عمدتاً به عربستان سعودی و امارات متحده عربی فروخته میشوند. اگرچه برخی از این محصولات تازه، راه خود را به کامیونهای یخچالدار در شمال عمان پیدا میکنند. از محصولات کشاورزی پر صادرات عمان میتوان به خرما و لیموترش نیز اشاره کرد.
مسقط پایتخت کشور عمان
مگر میشود درباره عمان صحبت کرد اما اشاره به شهر مسقط نداشت؟ مسقط پایتخت عمان و بزرگترین شهر این کشور بوده که در شمال شرقی خلیج عمان واقع شده است. شما میتوانید بهسادگی در این شهر، برخورد شیوه سنتی با سبک مدرن را مشاهده کنید. اگر از مسقط دیدن کنید، خانهها، دروازهها، بازارهای قدیمی، مغازههای کوچک و جادههای پر پیچ و خمی را خواهید دید که از تاریخی اصیل در این کشور خبر میدهند.
همین شکل معماری به عمان اجازه میدهد تا شخصیت تاریخی خود را حفظ کند و در عین حال از گروه معاصر خود نیز لذت ببرد. مسقط بهعنوان یکی از تمیزترین پایتختهای عربی شهرت دارد و چندین بار متوالی، افتخار برندهشدن در مسابقه پاکترین شهر عربی را به دست آورده است. الفاتح در استان مسقط یکی از اولین شهرهای مسکونی است و اکتشافات باستانشناسی مدرن نشان میدهد که انسانها در عصر حجر، یعنی بیش از دههزار سال پیش، در این منطقه ساکن بودهاند.
شهر مسقط که در خلیجی احاطه شده توسط کوههای آتشفشانی قرار گرفته است، از طریق جاده به غرب و جنوب دسترسی دارد. در سال ۱۹۰۸ پرتغالیها مسقط و سواحل مجاور آن را به دست گرفتند تا اینکه در سال 1650 توسط مردم محلی بیرون رانده شدند. معماری غیرمعمول شهر مسقط تأثیر عربها، پرتغالیها، ایرانیها، هندیها، آفریقاییها و افراد مدرن غربی را نشان میدهد. کاخ سلطان به سبک هندی در لبه دریا ساخته شده است و یکی از جاذبههای گردشگری این شهر شناخته میشود. مسقط یکی از بهترین و جذابترین شهرهای کشور عمان بوده که مزایای زیادی را در اختیار شهروندان خود قرار میدهد.
نتیجهگیری
عمان یکی از کشورهای متفاوت و منحصربهفرد آسیایی است که در جنوب شبهجزیره عربستان واقع شده است. قسمت اعظم این کشور را بیابان تشکیل داده و برخلاف کشورهای اروپایی و آمریکایی تفاوت زیادی بین دمای تابستان و زمستان وجود ندارد. اقتصاد این کشور بهصورت عمده به نفت و گاز وابسته است و واحد رسمی پول این کشور ریال عمان است. ما در این مقاله بهصورت کامل درباره عمان، فرهنگ، اقتصاد، آبوهوا، اقلیم، جغرافیا و غیره صحبت کردیم.
مقاله پیشنهادی :